Nauka czytania krok po kroku

Naukę składania liter dziecko może zacząć w pierwszej klasie. Jeśli jednak chcesz wcześniej wziąć sprawy w swoje ręce, zrób to tak, aby uczenie się było dla przedszkolaka zabawą.

nauka czytania, książki dla dzieci

fot. Panthermedia

Uważasz, że nie warto odkładać czytelniczej edukacji, aż dziecko skończy 6–7 lat? Sama poznałaś litery dużo wcześniej? A może twój mąż czytał kolegom bajki, kiedy był jeszcze w przedszkolu? Nic nie stoi na przeszkodzie, żeby wasza pociecha także już teraz uczyła się składać literki w słowa. Masz za sobą pozytywne opinie naukowców. Ich zdaniem łatwiej oswajać z czytaniem trzylatka niż czterolatka, czterolatka niż pięciolatka, pięciolatka zaś niż sześciolatka.

Zanim zaczniecie naukę czytania

Zanim odsłonisz przed maluchem tajniki czytania, weź pod uwagę kilka istotnych kwestii. Ta najważniejsza z nich? Kochana mamo, odrzuć własne ambicje. Dziecko może chcieć bardzo szybko poznawać literki, ale tego nie musi. Pamiętaj również, że:
Przedszkolak uczy się, bawiąc. Nie licz na to, że będzie grzecznie i wytrwale siedział nad elementarzem. Tylko świetna zabawa gwarantuje sukces. Wykaż się więc pomysłowością: nie potrzebujesz wyszukanych, drogich rekwizytów (niektóre zrobisz własnoręcznie). Okazje do nauki podsuwa samo życie.
Ty też musisz się dobrze bawić. Dziecko doskonale wyczuwa twój nastrój; zdradza cię mowa ciała. Twoje niezadowolenie czy irytacja szybko zostaną wykryte.
Dzieci żyją w świecie głosek, a ty w świecie liter. Jaka jest między nimi różnica? Za pomocą liter zapisuje się głoski. Dlaczego to rozgraniczenie jest ważne przy nauce czytania, przeczytasz w dalszej części tego tekstu.
Ważny dobry przykład. W domu, w którym się czyta, dzieci garną się do książek. Mama z książką, tata z gazetą – to dobra motywacja.
Nic na siłę. Gdy widzisz, że twojego maluszka jeszcze wcale nie interesują litery? Spróbuj trochę poczekać na lepszy moment. Czasem wystarczy kilka godzin, a w niektórych przypadkach miesiąc lub pół roku. Gdy nadal nie będzie rezultatu, być może masz niezbyt atrakcyjną metodę albo dziecko nie jest jeszcze gotowe na taką naukę.

Zobacz też: Zabawy przygotowujące do czytania
 

Nauka czytania: pierwszy stopień wtajemniczenia

Pamiętaj, aby litery nazywać krótko (k, g, p, b, t, d, z), bez dodawania -y lub -ie (nie ky, gie albo zet). Dlaczego? Bo kiedy dziecko pozna już wszystkie literki, łatwiej złoży je w wyraz, na przykład MAMA, a nie MY–A–MY–A.

Co pomoże w nauce czytania?

Książka, zeszyt, tablica sprawdzą się w szkole. W domu natomiast do nauki możesz wykorzystać... praktycznie wszystko – to, co masz pod ręką, i co podsuwa ci fantazja. Na pewno przydadzą się:
Książeczki. Kiedy czytasz dziecku, pokazuj mu też literki. Książki dla najmłodszych pisane są dużym drukiem. Czytając o Czerwonym Kapturku, pokaż „w” – jak wilk. Aby ułatwić zapamiętanie litery, porównaj ją do ostrych zębów w wilczej paszczy (dzieci lubią dreszczyk emocji). Możesz narysować „w” na kartce (a także wil­ka, jeżeli potrafisz) i przykleić rysunek np. na waszej lodówce. Maluch bę­dzie wtedy kojarzył literę
z konkretnym obrazem.
Magnesy na lodówkę. Zamiast plastikowych warzywek kup po prostu komplet liter. Nawet jeżeli dziecko nie jest jeszcze zainteresowane czytaniem, chętnie będzie przyczepiało je do lodówki, gdy ty np. gotujesz zupę. Możecie bawić się w wyszukiwanie podobnych do siebie znaków (w komplecie jest po kilka takich samych liter) i przyklejanie ich obok siebie.
Komputer. Dziecko garnie się do niego? To dobrze. Pod paluszkami na klawiaturze ma cały alfabet. Zamiast zastanawiać się, jaka gra edukacyjna jest dla niego odpowiednia, zachęć malca, aby bawił się literami. W edytorze tekstu ustaw prostą czcionkę (pogrubioną do wielkości około 48 punktów) i pozwól maluchowi przebierać palcami po klawiszach – może stukać jak popadnie albo długo przyciskać jeden klawisz. Podpowiedz wtedy, jaką literę sobie upodobał. Pokaż mu także, jak może napisać własne imię albo KOT, DOM, MAMA, TATA. Dzieło dziecka (nawet kilkunastostronicowe) wydrukuj i chwal za nie malucha, pokazując innym. To naprawdę bardzo motywuje do nauki.
Klocki, puzzle albo inne układanki z literami. Wariant nie tylko dla tych, którzy mają zabudowaną lodówkę. Możesz uczyć dziecko dostrzegania różnic między literami, na przykład do jednego pudełka maluch wrzuca klocki z literą „p”, do drugiego z „b”. Dla ułatwienia oznacz pojemniki kartką z literą, która ma się w nim znaleźć.
Spacer. To wielka okazja do nauki. Napisy na sklepach, znaki drogowe (np. STOP), reklamy uliczne – one też mogą być pomocami naukowymi! Idąc co dzień tą samą drogą, macie okazję do powtarzania i utrwalania materiału. Jeśli maluch zna już kilka liter, proś, by odszukał je na szyldach lub reklamach. Wykorzystaj jego zaintereso­wania, np. motoryzacyjne i odczytujcie marki samochodów. Jadąc autem ze starszym przedszkolakiem, bawcie się w wymyślanie wyrazów na wybraną literkę albo wyszukiwanie rzeczy przy drodze, których nazwa się na nią zaczyna.
Elementarz. Może masz jeszcze podręcznik, z którego uczyłaś się czytać? Wykorzystaj go do pokazywania dziecku liter (w elementarzach są zawsze bardzo ładnie wyeksponowane). Podstawą nauki jest powtarzanie, maluch nie zapamięta kilku literek naraz. Pokaż mu więc jedną czy dwie i wracaj do nich jak najczęściej. Kiedy je zapamięta, przejdź do kolejnych.

Nauka czytania: od litery do sylaby

Poznanie liter to pierwszy i całkiem długi etap nauki. Gdy malec już je świetnie zna, nie oznacza to jeszcze, że od razu zacznie je sprawnie składać
w wyrazy. Wiąże się to z dojrzałością mózgu do dokonywania syntezy. Możesz dziecku ułatwić to zadanie, bawiąc się w dzielenie na sy­laby. To świetna okazja do połączenia nauki czytania z liczeniem. Maluch liczy sylaby w wyrazie, na przykład pomagając sobie paluszkami.

Nauka czytania: lekcje ślizgania

Składanie liter w wyraz może ułatwić jego zapisywanie, np. na dziecięcej tablicy albo na kartce papieru. Zaczynaj od krótkich słów. Dziecku łatwiej będzie odczytać wyraz, jeśli litery oddziela mały odstęp. Odczytując, łącz je tak, jakbyś ślizgała się po dźwiękach, wolno, ale wyraźnie. Dźwięk jednej głoski powinien przepływać w drugi (pamiętaj o właściwym wymawianiu głosek – nie py, by). Zachęć malucha, by cię naśladował. Umiejętność składania liter w słowa czasem przychodzi nagle. Wyjechaliście na dwa tygodnie w góry, a po powrocie twoje dziecko samo odczytało nazwę sklepu, koło którego właśnie przechodziliście. Być może przyczyniła się do tego porcja ruchu, której malec zaznał podczas harców na śniegu, na przykład jazda na nartach.

Co jeszcze jest istotne w nauce czytania?

Jako mama, chcesz czy nie chcesz, jesteś nauczycielką... To od ciebie dziecko dostaje wielką porcję wiedzy o życiu. Na każdym etapie możesz ułatwić jej przyswajanie:
1. Zadbaj, by maluch miał czas na jazdę na hulajnodze, rowerku czy zabawę na placu zabaw. Podczas nauki czytania duże znaczenie ma wymiana informacji między prawą a lewą półkulą (lewa najczęściej odpowiada za głoskowanie, a prawa za globalne przetwarzanie informacji, czyli za syntezę). Sprzyja temu aktywność fizyczna dziecka związana z wykonywaniem ruchów naprzemiennych (lewa ręka plus prawa noga i odwrotnie),
np. chodzenie po rozłożonej na ziemi linie.
2. Naucz dziecko odróżniać lewą stronę od prawej. Mylenie ich może utrudniać naukę czytania (mylenie liter, np. „b” i „d”). Poradzi sobie z tym nawet trzylatek, jeśli punktem odniesienia będzie dla niego serduszko. Pokaż mu, gdzie ono jest, jak bije. Jeśli macie aparat do mierzenia ciśnienia, wykorzystaj stetoskop, żeby malec posłuchał serca. Przyklej karteczkę na klatce piersiowej. Dziecko może też nosić przez jakiś czas luźną gumkę na lewej rączce – tak dla pamięci.
3. Pamiętaj o zabawach słuchowych – ułatwiają rozpoznawanie głosek w wyrazach. Bawcie się w „co słyszę?”, np. za oknem, „co się toczy po podłodze” (kasztan, piłka), „kto to mówi”, „ile głosów”.
Łucja Tolak/"Przedszkolak"
Oceń artykuł  30 głosów
Drukuj Drukuj
Nick:
Opinia:

Aly2019.05.22 11:53
Hello there, My name is Aly and I would like to know if you would have any interest to have your website here at niania.pl promoted as a resource on our blog alychidesign.com ? We are updating our do-follow broken link resources to include current and up to date resources for our readers. If you may be interested in being included as a resource on our blog, please let me know. Thanks, Aly
Aly2019.04.21 03:59
Hello there, My name is Aly and I would like to know if you would have any interest to have your website here at niania.pl promoted as a resource on our blog alychidesign.com ? We are in the midst of updating our broken link resources to include current and up to date resources for our readers. Our resource links are manually approved allowing us to mark a link as a do-follow link as well . If you may be interested please in being included as a resource on our blog, please let me know. Thanks, Aly
katarzynka122018.01.25 15:21
Moim zdaniem dobrym sposobem na naukę czytania są ćwiczenia interaktywne . Dzieci lubią taki sposób nauki przez różne gry i zabawy . Osobiście używam materiałów ze zdobywcywiedzy pl . , moja córeczka bardzo polubiła taką naukę i lubi naukę przez zabawę :)
Jolanta Maria2012.05.30 10:03
Doskonaly artykul.Uczyc bawiac. Nie moge sluchac ani czytac wypowiedzi w stylu;"odbierac dziecinstwo".Odlozmy wiec nauke siadania na nocniczek,jedzenia lyzka i inne.Moze rok przed emerytura......? Madry i kochajacy rodzic wymaga.Tacy wlasnie byli moi rodzice i jestem im za to gleboko wdzieczna. Szanowni Rodzice-kochajcie mocno,ale nigdy nie poblazajcie!!!!
Po co odbierac dziecinstwo?2012.05.27 03:42
taka nauka jednak mimo wszystko jest na sile, u mnie brakt sie nayl przy mnie pisac i czytac... bo ja odbabiala lekcje mial niecale 3 lata jak czytal naglowki gazet i niecale 5 jak pisal mi kilku wyrazowe listy do sanatorium. ale to wychodzilo od niego, rodzice go nie uczyli, ja tez nie, obserwowal jak ja sie ucze literek - akurat bylam w pierwszej klasie... ja idac do szkoly nie umialam ani czytac ani pisac, brat juz potrafil czytac, pisac i liczyc, efekt - pierwsze 3 lata byl wzorowym uczniem a na zajeciach sie nudzil... przyszla 4 klasa i pozniejsze nagle ktos wymagal od niego informacji ktorych juz nie potrafil i trzeba bylo przysiasc do ksiazki to juz mu sie nie podobalo i polecial z ocenami. dziecko w szkole w pierwszych klasach uczy sie tez mechanizmu uczenia, w dodatku 1 klasa jest juz w wieku 6 lat, zerowka 5 - i ostatnio slyszalam ze dziecko juz w zerowce ma nauczyc sie pisac i czytac to w wieku 5 lat i tak bedzie tego uczone. wiec nie ma co zabierac dziecinstwa
Sonda
słoiczek, dania gotowe, łyżeczka
Jaka jest ulubiona zupa Twojego dziecka?